Wat is fijnstof en hoe kunnen we het zelf verminderen?

Loes Knetsch©

Hoe “vervuilt” is jouw huis?

En wat kan je er zelf aan doen om fijnstof in huis te verminderen?

Fijnstof, of ‘roet’, is gemaakt van microscopisch kleine deeltjes, zowel vast als vloeibaar (verdampt). Hoe kleiner de deeltjes, hoe dieper ze kunnen doordringen in de luchtwegen, wat weer gezondheidsproblemen kan veroorzaken.

Deeltjes met een diameter kleiner dan 10 micrometer kunnen aanzienlijke gezondheidsproblemen veroorzaken. Deeltjes van minder dan 2,5 micrometer, “fijne” deeltjes genoemd, worden als de gevaarlijkste beschouwd. Fijne deeltjes kunnen gemakkelijk filters in de neus en keel omzeilen en diep in de longen doordringen. Houtrook van houtkachels en open haarden is de belangrijkste bron van fijnstof in de winter.

Long problemen

Het eerste waar we aan denken bij fijnstof is het inademen ervan, en dat dit voor de longen niet zo goed is. En ziektes als astma en chronische bronchitis komen op in ons hoofd. Helaas stopt het niet bij de longen. Door longirritatie en ontstekingen kunnen er chemicaliën in de bloedbaan komen, die daar dan weer voor andere problemen zorgen.

Wat kunnen we zelf doen aan het verminderen van fijnstof in ons huis?

Tabaksrook. Uiteraard met stip op no. # tabaksrook. Vermijdt roken in je huis voor jezelf en je omgeving.
Houtkachel. De houtkachel geeft in- en buitenshuis veel fijnstof. Zorg in ieder geval dat de schoorsteen trek goed functioneert als je de open haard gebruikt.
Wierook. Als je de gewoonte hebt om wierook of geurkaarsen te gebruiken, ventileer dan goed. Sommige wierook stokjes zijn net zo schadelijk als 8 sigaretten. Veel wierook bevat schadelijke stoffen, als je van wierook houdt, zoek dan naar stokjes met natuurlijke ingrediënten. Lees meer hierover op Radar.tv.
Kaarsen. Kaarsen branden zo gezellig, maar ook bij de verbranding van kaarsen komt fijnstof vrij, en in sommige gevallen ook tolueen, wat overigens pas echt giftig wordt voor ons bij zeer hoge concentraties. Lees meer hierover hier.
Wokken. Wokken, je zou het niet denken, het ruikt zo lekker, maar wokken op een hoog vuurtje veroorzaakt ook fijnstof. Wok daarom met de afzuigkap op de hoogste stand en in de geschikte olie.
Verkeer. Het verkeer is ook een fijnstof leverancier. Vroeger, de personen diesels met name, zijn nu verplicht om een roetfilter te hebben. Als je aan een drukke weg woont, kun je beter de ramen aan de andere kant van het huis open zetten. En gewoon ruiten krabben in de winter, en niet je motor laten draaien totdat je ruiten ontdooit zijn.
Koken en braden. Koken en braden van vlees. Bak op de achterste pitten en zet de afzuigkap op de hoogste stand. Dat help bij het afvoeren van de fijnstof. En laat de afzuigkap nog even werken na de bereiding. In huis kan de fijnstof wel tot 6 uur blijven hangen. Let goed op het label van de afzuigkap als je een nieuwe koopt. sommigen doen 40 m³, terwijl andere afzuigkappen een capaciteit hebben van 75 m³. Koken op gas geeft meer fijnstof vervuiling dan koken op elektra. En laat je eten natuurlijk niet aanbranden. Als je de keus hebt voor een open of gesloten keuken, kies voor de laatste.
Tapijt. Tapijt verslijt, en verspreidt fijnstof, om dat te verminderen kun je het tapijt vervangen door laminaat.
Schimmels. Micro-organismen, zoals schimmels. Onderneem actie wanneer je schimmels in bepaalde ruimtes van je huis ontdekt.
Stofzuiger. Houdt de filters van je stofzuiger schoon! De stofzuiger is vaak het ondergeschoven kindje. Bekijk je stofzuiger eens door de ogen van een ander. Met een vieze borstel kan je niet schoonmaken. Let eens op of er een wolkje stof uit komt als je hem aanzet.
Huismijt. De huismijt veroorzaakt huisstofmijt. De regel is, hoe minder stof, hoe minder mijt. En des te minder vocht, des te minder mijt. Hoe minder stoffen objecten in huis des te minder last je zult hebben van huisstofmijt. Je kunt vloerbedekking vervangen door laminaat en gordijnen voor luxaflex. De huismijt is gek op huidschilfers. Je verliest de meeste huidschilfers bij het aan en uitkleden. De douche is de uitgelezen plek om je om te kleden. En sla je bed open, dan kan het goed drogen.
Huisdieren. De huidschilfers, veren en haren van honden, katten, vogels en andere huisbewoners kunnen behoorlijke irritatie opleveren. Houdt daarom de hondenmand, het kattenkussen en de hokjes goed schoon. Buiten kammen en borstelen raad ik ook aan. Vervang in ieder geval het tapijt voor laminaat als je huisdieren los rond lopen of vliegen.
Kleden. Klop losse kleden, gordijnen en tapijten regelmatig uit, dit zijn ideale plekken voor stof en de huismijt.
Ventilatie. Ventileer je huis regelmatig. Hetzij met een ingebouwd ventilatie systeem of door lekker de ramen en ventilatie roosters open te zetten. Wel aan de goede kant van het huis, waar het minste verkeer langs komt.

Fijnstof is niet zulk “fijn” stof. En het blijkt dat er in veel gevallen veel meer fijnstof in huis aanwezig is dan buitenshuis. Gelukkig kunnen we er zelf veel aan doen om onze leefomgeving zo gezond mogelijk te houden.

Dit zijn allemaal acties om de hoeveelheid fijnstof in je huis tegen te gaan. Je kunt natuurlijk ook een luchtreiniger aanschaffen, maar daar zou ikzelf pas toe overgaan op het moment als de fijnstof, na het saneren van mijn huis en de aanschaf van een degelijke stofzuiger, nog steeds gezondheidsproblemen oplevert.

Een aantal jaren geleden kreeg ik een verkoper van Kirby stofzuigers voor een demonstratie in mijn huis. Werkelijk waar, vreselijk! Wat die stofzuiger uit mijn vloerbedekking wist te schrapen! Ik heb gelijk de vloerbedekking vervangen voor een gladde “dweilbare” vloer.