Wat geven we onze kinderen te eten?

Loes Knetsch ©

Het is zeer verontrustend dat er zoveel kinderen lijden aan overgewicht en zelfs zorgwekkend dat ook obesitas onder kinderen toeneemt. Ligt het aan het voedsel wat ze aangeboden krijgen? Wat geven we onze kinderen te eten? Veel verpakkingen zeggen met een leuk groen labeltje dat het “gezond” voedsel betreft. Maar is dat ook zo? Dr. Chris van Tulleken onderzocht dit en kwam tot schrikbarende conclusies. Later in dit blog vind je een video van hem in het Engels.

Wat geven we onze kinderen te eten?

Allereerst wil ik je de 4 categorieën voedsel uitleggen

Categorie 1: onbewerkt voedsel

Onder onbewerkt voedsel verstaan we voedsel dat rechtstreeks van het land komt. Prei, worteltjes, sla, aardappels en andere groenten, fruit zoals b.v. appels, bananen en peren. Onbewerkt vlees, vis en gekookte eieren. Ongebrande noten.

Categorie 2: licht bewerkt voedsel

Bewerkt voedsel is eten wat een lichte bewerking heeft ondergaan. Met kleine toevoegingen. Zoals melk wat gepasteuriseerd is. Brood van de warme bakker, of zelf gebakken. Kaas en gekookte en gebakken gerechten uit categorie 1 met toevoegingen als boter, olie of specerijen/kruiden. Pot- en diepvries groenten (zonder sausjes). Gebrande ongezouten noten en pinda’s.

Categorie 3: bewerkt voedsel

In deze categorie vallen praktisch alle producten die in een fabriek gemaakt worden. Met toevoegingen als additieven, verbeteraars, suiker en natriumchloride (keukenzout) Voorbeelden daarvan zijn: Fabrieksbrood, koekjes, crackers, vleeswaren, soepen en sauzen.

Categorie 4: Ultra bewerkt voedsel

Voedsel dat dusdanig is bewerkt dat het de smaak, reuk, zicht en gehoor bereikt en gevoelszintuigen prikkelt. Voedsel waarmee de fabrikant je wil verleiden tot aanschaf en eten ervan. Ultra bewerkt voedsel heeft meestal een ingrediënten lijst van hier tot Tokio. Ingrediënten die je normaal gesproken niet in je keukenkastje hebt staan. Deze ingrediënten hebben invloed op je hersenen. In feite zorgen ze ervoor dat je verslaafd raakt. Dezelfde connecties worden gezien bij een hersenscan zoals bij alcoholisten en drugsverslaafden. Bij ultra bewerkt voedsel is er goed nagedacht over de krokantheid, de smaaksensatie en de samenstelling. Niet om je verslaafd te maken, maar om jou de best mogelijke smaakervaring te bieden.

Hier praten we over hamburger en kip maaltijden die je bij restaurants langs de weg af kunt halen, kant en klare pizza’s, tongstrelende sausjes, op mayonaise gebaseerde salades, kip nuggets, chips, chocolade bars. Maar ook Cruesli en andere ontbijt granen die speciaal voor kinderen aangeprezen worden. Ze gooien er een handvol vitamines bij in en hopla, de nutri-score schiet omhoog.

Wat geven we onze kinderen te eten?

Nu dit gelezen en gezien te hebben, wat gaan we onze kinderen dan aanbieden?

Niet alle additieven zijn slecht of overbodig, sommigen zorgen voor een langere houdbaarheidsperiode. Maar er zijn additieven die inwerken op je hersenen. Die ervoor zorgen dat je honger gevoel en je gevoel voor verzadiging ontregelt raken. Je wilt meer en meer terwijl je eigenlijk al lang vol zit. Zij zijn de oorzaak ervan dat je hormoonbalans in de war raakt. En als je op 1 jarige leeftijd je kind al veelvuldig ultra bewerkt voedsel aanbiedt dan is het niet moeilijk te begrijpen dat je kind op 12 jarige leeftijd volkomen verslaafd en te zwaar geworden is. Daar kan het kind niets aan doen. De verslaving treedt al op binnen een maand. Laat staan wat er gebeurd in de hersenen van je kind, na 12 jaar regelmatig of zelfs dagelijks eten van ultra bewerkt voedsel.

Hou de balans van onbewerkt en ultra bewerkt voedsel in evenwicht

Ik zeg niet dat je kinderen alleen op rauwe worteltjes mogen knauwen. Maar kijk eens goed in je keukenkastjes, en naar de 3 hoofdmaaltijden die je dagelijks op tafel zet. Wat staat er op de etiketten? Ingrediënten op etiketten die je niet eens herkent komen sowieso in de 4e categorie. Welk broodbeleg zet je op tafel? Hoeveel komt er uit categorie 1 en 2, en hoeveel uit categorie 3, en 4? Een goede balans zou 80% uit categorie 1 en 2, en 20% uit categorie 3 en 4 kunnen zijn.

Eten als beloning creëert neuronenbanen en geeft je kinderen een dopamine boost

Als vanaf de jongste jaren etenswaar als beloning gegeven wordt door de ouders dan worden er neuronenbanen in de hersenen gecreëerd die bij de beloning dopamine afgeven. Als je lief bent krijg je een ijsje. Of als jullie je gedragen tijdens mijn Zoom vergadering dan gaan we naar de Mac Donald en krijgen jullie een happy meal. Of hier heb je een mars, maar dan moet je wel ophouden met huilen. Kinderen die dagelijks van jongst af aan beloond worden met eten worden zeer vatbaar voor een eetverslaving.

Wees daarom uiterst voorzichtig met waar je je kinderen mee beloont. Een schouderklopje, een knuffel of een compliment kan dezelfde voldoening opleveren en is niet aan verslaving onderhevig.

Wat is dopamine?

Dopamine is het beloningshormoon dat vrij komt bij prettige ervaringen. Het geeft je een prettig gevoel en je wilt er meer van. Steeds meer. Wanneer heeft jouw kind een dopamine explosie? En is dit een wenselijke reactie? Word jouw kind sacherijnig als de tablet ingeruild moet worden voor een strandwandeling met het gezin? Krijgt jouw kind een driftaanval in de winkel als er geen chips in het karretje wordt gedaan? Doet jouw kind alleen klusjes of wordt het gedrag beïnvloed met een eetbare beloning in het vooruitzicht? Bereid je voor op een langdurige strijd, want als de banen eenmaal getrokken zijn is er een patroon wat heel moeilijk te doorbreken valt.

Onderzoek naar verslavingsgedrag

In alle onderzoeken over verslavingen zien we dezelfde neuronenbanen. Die zijn er. En die hef je niet meer op door ander gedrag. Alcoholisten en drugs verslaafden zweren alcohol en drugs volledig af. En ze balanceren hun hele leven lang op een dun lijntje. De moeilijkste verslaving is dan ook een eetverslaving. Zonder eten kan je namelijk niet. Een pilletje Med-amfetamine kan je op slag verslaafd maken. Een paar sigaretten of borrels kunnen genoeg zijn voor de ontwikkeling van een nicotine- of drankverslaving. En een kind kan zijn ouders tot waanzin drijven om gezond eten te weigeren en alleen ultra bewerkt voedsel te willen. Bij dat gedrag moet je jezelf dan ook zorgen gaan maken voor een beginnende eetverslaving. De eerste neuronenbanen zijn al aangelegd.